Autenticar
Main menu

A AEG utiliza cookies para o melhor funcionamento do portal.

O uso deste site implica a aceitaçom do uso das ditas cookies. Podes obter mais informaçom aqui

Aceitar
Como matar índios com giz e apagador

Como matar índios com giz e apagador

Interessante texto sobre a realidade das línguas indígenas no Brasil.

José Ribamar Bessa Freire

Por que hoje é tão alto o índice de suicídio entre os índios que originalmente desconheciam tal prática? Segundo o estudioso da língua Tukano, padre Casimiro Béksta, aqui citado na semana passada, não existe sequer tradução para tal palavra na maioria das línguas indígenas. Os pesquisadores que estudaram o suicídio de índios citam diversas causas relacionadas à terra, religião, economia, políticas de saúde e de educação, entre outras. Destacamos aqui uma delas vinculada às línguas e a seu uso na escola.

São faladas 23 línguas em São Gabriel da Cachoeira, no Rio Negro (AM), que, entre os mais de cinco mil municípios brasileiros, lidera o ranking de suicídios de índios no Brasil (Mapa da Violência - Diário do Amazonas, 9/10/2014). A taxa de suicídios lá é dez vezes maior do que a média nacional. Entre 2008 e 2012, foram 50 casos por 100 mil habitantes, enquanto a média brasileira é de 5,3 suicídios. Entre os suicidas de São Gabriel, 93% são índios que se enforcaram ou se envenenaram com timbó.

- O que está acontecendo é um extermínio - afirmou o médico Carlos Felipe D´Oliveira, da Rede Brasileira de Prevenção ao Suicídio. Em janeiro deste ano, essas mortes, assim como as ocorridas em municípios de Mato Grosso do Sul, foram discutidas em Brasília no Fórum Brasileiro sobre Suicídio, que encaminhou minuta ao Congresso Nacional pedindo ações de prevenção e criação de políticas públicas para reduzir a incidência de suicídios. A proposta certamente ficará engavetada pelo deputado Eduardo Cunha (vixe, vixe), se ninguém ficar mordendo seu calcanhar ou se ele não cair antes derrubado pelas acusações de corrupção.

A "souffrance"

Entre as políticas públicas, estão as políticas de línguas. O tratamento que a sociedade dispensa às línguas interfere no índice de suicídio, se for correta a hipótese do linguista e antropólogo belga André-Marcel d´Ans (1938-2008). Ex-professor da Universidade de Paris VII, ele estudou os mitos dos índios Kaxinawá da Amazônia peruana, onde viveu por mais de seis anos. No seu artigo "Linguagem e Patologia Social", usa a categoria "souffrance" para explicar o sofrimento e o desespero provocados pelas tensões e conflitos linguísticos, que podem provocar o suicídio.

taxA "souffrance" - diz ele - é um tipo de sofrimento patológico, que não é resultado de nenhuma anomalia individual, mas provém de uma alteração funcional da situação linguística. Ela se dá quando se obriga alguém a usar uma língua que não é sua língua materna, num contexto de discriminação e preconceito. Cita o caso de um Yaminawa que havia sido alfabetizado, na marra, por missionários católicos, e contraiu a "souffrance".

Segundo D´Ans, essas anomalias atingem tanto o corpo como o psiquismo, originadas pelas tensões e conflitos que provocam os impasses linguísticos, “gerando um desespero que pode chegar, nos casos mais graves, a condutas violentas e/ou suicidárias”. Ele estabelece assim uma relação entre o uso da língua materna e o psiquismo dos indivíduos. Para não morrer de fome, não basta um pedaço de pão, é preciso assegurar o direito de cada um ter o pão em sua língua materna, como no poema de Vallejo escrito quando vivia na França.

Uma visão histórica sobre as políticas de línguas na região e seu uso na escola nos dão uma dimensão do estrago, conforme revelam os relatórios do poeta Gonçalves Dias que foi nomeado pelo presidente da Província do Amazonas, em 1861, para o cargo de visitador das escolas públicas de primeiras letras. Ele viajou pelos rios Solimões e Negro, visitou escolas e fez uma etnografia da sala de aula. Conversou com professores, folheou cadernos de alunos, assistiu aulas, elaborou um censo escolar, observou o calendário, currículo, livros didáticos, tudo.

O Apagamento

Uma conclusão de Gonçalves Dias é que a escola não funcionava no Amazonas, porque as aulas eram dada em português, mas a maioria da população desconhecia esta língua e falava, além de um idioma indígena, a Língua Geral ou Nheengatu. Mesmo assim, o poeta recomenda ao Presidente da Província que mantenha o português, pois “a vantagem da frequência das escolas estaria principalmente em se desabituarem da Língua Geral, que falam sempre em casa e nas ruas, e em toda parte”. Quer dizer, uma das funções da escola era mesmo apagar essas línguas consideradas "bárbaras, pobres e sujas".

Desta forma, os alunos continuariam excluídos do conhecimento escolar, mas para o poeta avaliador das escolas. mais importante do que o conteúdo das disciplinas era impedir o uso das línguas indígenas e impor o português:

"No falar a língua portuguesa já vai uma grande vantagem, e tal que, quando mesmo os meninos não fossem à escola para outra coisa, ainda assim conviria na atualidade e ficaria ainda sendo conveniente por bastante tempo, que o governo com esse fim criasse e sustentasse as escolas primárias do Solimões”.

Não dispomos de dados precisos sobre os suicídios de indígenas no Amazonas no séc. XIX. No entanto, depois de 1950, tanto no Solimões quanto no Negro, existem registros nos jornais e nos boletins policiais, evidenciando como se pode matar índio com giz e apagador. Tais dados podem ser correlacionados com as avaliações dos internatos criados pelos salesianos na região, cujo objetivo era, como o proposto por Gonçalves Dias, apagar as línguas indígenas em nome de uma "unidade nacional".

No entanto, não são apenas as escolas onde estudam os índios as criadoras de "souffrance". Houve um avanço e hoje já existem escolas bilingues que procuram valorizar as línguas indígenas como línguas de instrução nas primeiras séries. Mas isto de nada serve se esses índios, quando entram em contato com a sociedade nacional, sofrem discriminação de brasileiros preconceituosos, que frequentaram escolas onde não aprenderam a respeitar as línguas e culturas indígenas.

Por isso, o XXVIII Simpósio Nacional de História realizado nesta semana em Florianópolis aprovou em sessão plenária a moção encaminhada ao Conselho Nacional de Educação, solicitando regulamentação da Lei 11.645/2008, que determinou a inclusão do Ensino de História e Cultura Indígena na Educação Básica. Os profissionais da área estão exigindo a formulação de orientações e diretrizes pedagógicas, bem como a criação de disciplinas nos cursos universitários de História e Pedagogia que formem e atualizem os professores para implementar a lei.

Enquanto isso não for feito, o problema tende a se agravar. A imagem mais acabada da "souffrance" é a notícia "Dois ticunas se suicidam" publicada no Jornal do Brasil (19/08/1991). Um deles, Artur Gabriel, 32 anos, tio do vice-capitão da Comunidade de Umariaçu, Waldir Mendes, se enforcou cantando. Em língua ticuna, segundo seu sobrinho:
"Na manhã do dia 6 de agosto, depois de passar a noite inteira entoando canções indígenas, com uma garrafa de cachaça ao lado, Gabriel apareceu enforcado no fundo do quintal, pendurado a uma árvore".

Fonte: Taqui Pra Ti.

Última modificação emTerça, 23 Fevereiro 2016 23:41
Avalie este item
(2 votos)

4944 comentários

  • OrvilleUlcek
    OrvilleUlcek Terça, 14 Mai 2024 03:14 Link do comentário

    Rikvip Club: Trung Tâm Giải Trí Trực Tuyến Hàng Đầu tại Việt Nam

    Rikvip Club là một trong những nền tảng giải trí trực tuyến hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp một loạt các trò chơi hấp dẫn và dịch vụ cho người dùng. Cho dù bạn là người dùng iPhone hay Android, Rikvip Club đều có một cái gì đó dành cho mọi người. Với sứ mạng và mục tiêu rõ ràng, Rikvip Club luôn cố gắng cung cấp những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất cho khách hàng, tạo ra một trải nghiệm tiện lợi và thú vị cho người chơi.

    Sứ Mạng và Mục Tiêu của Rikvip

    Từ khi bắt đầu hoạt động, Rikvip Club đã có một kế hoạch kinh doanh rõ ràng, luôn nỗ lực để cung cấp cho khách hàng những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người chơi truy cập. Nhóm quản lý của Rikvip Club có những mục tiêu và ước muốn quyết liệt để biến Rikvip Club thành trung tâm giải trí hàng đầu trong lĩnh vực game đổi thưởng trực tuyến tại Việt Nam và trên toàn cầu.

    Trải Nghiệm Live Casino

    Rikvip Club không chỉ nổi bật với sự đa dạng của các trò chơi đổi thưởng mà còn với các phòng trò chơi casino trực tuyến thu hút tất cả người chơi. Môi trường này cam kết mang lại trải nghiệm chuyên nghiệp với tính xanh chín và sự uy tín không thể nghi ngờ. Đây là một sân chơi lý tưởng cho những người yêu thích thách thức bản thân và muốn tận hưởng niềm vui của chiến thắng. Với các sảnh cược phổ biến như Roulette, Sic Bo, Dragon Tiger, người chơi sẽ trải nghiệm những cảm xúc độc đáo và đặc biệt khi tham gia vào casino trực tuyến.

    Phương Thức Thanh Toán Tiện Lợi

    Rikvip Club đã được trang bị những công nghệ thanh toán tiên tiến ngay từ đầu, mang lại sự thuận tiện và linh hoạt cho người chơi trong việc sử dụng hệ thống thanh toán hàng ngày. Hơn nữa, Rikvip Club còn tích hợp nhiều phương thức giao dịch khác nhau để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người chơi: Chuyển khoản Ngân hàng, Thẻ cào, Ví điện tử...

    Kết Luận

    Tóm lại, Rikvip Club không chỉ là một nền tảng trò chơi, mà còn là một cộng đồng nơi người chơi có thể tụ tập để tận hưởng niềm vui của trò chơi và cảm giác hồi hộp khi chiến thắng. Với cam kết cung cấp những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất, Rikvip Club chắc chắn là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích trò chơi trực tuyến tại Việt Nam và cả thế giới.

  • LarryWalge
    LarryWalge Terça, 14 Mai 2024 02:29 Link do comentário

    RGBET
    Cá Cược Thể Thao Trực Tuyến RGBET
    Thể thao trực tuyến RGBET cung cấp thông tin cá cược thể thao mới nhất, như tỷ số bóng đá, bóng rổ, livestream và dữ liệu trận đấu. Đến với RGBET, bạn có thể tham gia chơi tại sảnh thể thao SABA, PANDA SPORT, CMD368, WG và SBO. Khám phá ngay!

    Giới Thiệu Sảnh Cá Cược Thể Thao Trực Tuyến
    Những sự kiện thể thao đa dạng, phủ sóng toàn cầu và cách chơi đa dạng mang đến cho người chơi tỷ lệ cá cược thể thao hấp dẫn nhất, tạo nên trải nghiệm cá cược thú vị và thoải mái.

    Sảnh Thể Thao SBOBET
    SBOBET, thành lập từ năm 1998, đã nhận được giấy phép cờ bạc trực tuyến từ Philippines, Đảo Man và Ireland. Tính đến nay, họ đã trở thành nhà tài trợ cho nhiều CLB bóng đá. Hiện tại, SBOBET đang hoạt động trên nhiều nền tảng trò chơi trực tuyến khắp thế giới.
    Xem Chi Tiết »

    Sảnh Thể Thao SABA
    Saba Sports (SABA) thành lập từ năm 2008, tập trung vào nhiều hoạt động thể thao phổ biến để tạo ra nền tảng thể thao chuyên nghiệp và hoàn thiện. SABA được cấp phép IOM hợp pháp từ Anh và mang đến hơn 5.000 giải đấu thể thao đa dạng mỗi tháng.
    Xem Chi Tiết »

    Sảnh Thể Thao CMD368
    CMD368 nổi bật với những ưu thế cạnh tranh, như cung cấp cho người chơi hơn 20.000 trận đấu hàng tháng, đến từ 50 môn thể thao khác nhau, đáp ứng nhu cầu của tất cả các fan hâm mộ thể thao, cũng như thoả mãn mọi sở thích của người chơi.
    Xem Chi Tiết »

    Sảnh Thể Thao PANDA SPORT
    OB Sports đã chính thức đổi tên thành "Panda Sports", một thương hiệu lớn với hơn 30 giải đấu bóng. Panda Sports đặc biệt chú trọng vào tính năng cá cược thể thao, như chức năng "đặt cược sớm và đặt cược trực tiếp tại livestream" độc quyền.
    Xem Chi Tiết »

    Sảnh Thể Thao WG
    WG Sports tập trung vào những môn thể thao không quá được yêu thích, với tỷ lệ cược cao và xử lý đơn cược nhanh chóng. Đặc biệt, nhiều nhà cái hàng đầu trên thị trường cũng hợp tác với họ, trở thành là một trong những sảnh thể thao nổi tiếng trên toàn cầu.
    Xem Chi Tiết »

  • https://www.facebook.com/groups/1xbetpromocodeghana

    After successful activation of the promo code in the 1xbet, https://www.facebook.

  • slothana-coin.io
    slothana-coin.io Segunda, 13 Mai 2024 09:22 Link do comentário

    it interests investors with its unique slothana http://slothana-coin.io/ mechanism
    and active community participation. like other
    successful meme coins, slothana aims to fall listed on cex and
    dex, and binance is in the role of a potential target.

  • iphone whatsapp data extractor

    I like the helpful info you provide in your articles. I'll bookmark your blog and check again here regularly.
    I am quite certain I will learn many new stuff right here!
    Good luck for the next!

  • Davidlon
    Davidlon Segunda, 13 Mai 2024 02:25 Link do comentário

    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish


    last news about jack grealish

    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish
    grealish

  • Суд Бествей

    What's Happening i am new to this, I stumbled upon this I've
    found It positively useful and it has helped me out loads.
    I hope to give a contribution & help different customers like its helped
    me. Good job.

  • https://geek-nose.com/wp-content/pages/promokod_372.html

    каждый гемблер может воспользоваться промокодом 1xbet один раз.

    как оформить https://geek-nose.com/wp-content/pages/promokod_372.html промокод 1xbet tj?

  • вавада техподдержка

    при использовании этих сайтов вы в любой момент получаете возможность быстро, вавада техподдержка а самое главное - бесплатно.

  • nashabuhgalteria.com

    в медустанові є працівники, які присвятили своїй праці в бухгалтерії більше сорока
    років, https://www.nashabuhgalteria.

Deixe um comentário

Certifique-se de preencher os campos indicados com (*). Não é permitido código HTML.

voltar ao topo

Facebook Twitter RSS Global