
Peirão, peirám... ou peirau?
Como é sabido, na faixa ocidental do nosso país pronunciamos as palavras terminadas em -ão como /ám/ (irmão = irmám; mão = mam). Nom ocorre assi com a palavra peirão, que sempre ouvim como /peirau/ no galego vivo da zona e sempre referida ao muro dum rio (desgraçadamente, no mar sempre é *muelhe o que se ouve). A minha dúvida é a seguinte: nom será que a grafia certa desta palavra deveria ser peirau, como bacalhau ou pau, que em toda a Galiza pronunciamos igual? Obrigado.
Paulo Peres. Vigo
RESPOSTA DA COMISSOM LINGÜÍSTICA DA AEG:
Com efeito, o facto de a palavra que menciona o nosso consulente ser proferida na faixa ocidental da Galiza como /peirau/ (e nom /peirám/) aponta para a conveniência de considerarmos ser peirau a sua forma própria. De facto, com essa forma concordaria a etimologia que, no trecho que a seguir transcrevemos, lhe propom Sarmiento, relacionada com nau ‘navio’:
peirau: En instrumentos de Pontevedra peiraao, peiraau. Son aquellas escaleras de piedra que están en los desembarcaderos de Pontevedra, y en donde paraban y paran las naos, para descargar o cargar, etc. Acaso del griego paralios, juxta mare; o de parado, pero acaso mejor de la voz paranao, peiranao, y, perdido el n, peiraao o peirâau, peirau, porque allí para la nave.
No entanto, tenha-se em conta que também existe em Portugal o dialetalismo peirão, que pode ter origem em étimos latinos relacionados com pilar, como testemunha o dicionário Priberam:
peirão (origem duvidosa) substantivo masculino [Portugal: Beira] Pau ou pedra grossos e compridos que servem de pilar (ex.: as videiras são amarradas aos peirões).
Mesmo o inglês dispom de umha voz semelhante ao peirau galego, de origem latina e aparentada com pilar, como se vê no seguinte excerto do dicionário Collins:
pier n. 1. a structure with a deck that is built out over water, and used as a landing place, promenade, etc. 2. a pillar that bears heavy loads, esp. one of rectangular cross section. 3. the part of a wall between two adjacent openings. 4. another name for buttress (sense 1). [C12 per, from Anglo-Latin pera ‘pier supporting a bridge’]
A nossa conclusom é que essa voz galega denotativa de (des)embarcadoiro, ou de muro de contençom no mar ou num rio, deve escrever-se peirau. Tenha-se também em conta, porém, que, na língua formal, deve priorizar-se o uso, com o significado de ‘(des)embarcadoiro’, da voz supradialetal, comum com o lusitano e com o brasileiro, cais, historicamente presente na Galiza (cf., p. ex., a via pública rotulada como «Escadas do Cais» em Baiona).
Itens relacionados (por tag)
- Já disponível o 'Compêndio atualizado das Normas Ortográficas e Morfológicas'
- Pequena crónica de um encontro singular. Para Fernando Venâncio.
- Dicionário Visual da Através Editora, belo e eficaz recurso para a aquisiçom e aperfeiçoamento do léxico galego (e português)
- Prontuário de Apelidos Galegos, ferramenta básica para umha cabal regeneraçom dos nossos nomes de família
- A Associaçom de Estudos Galegos em memória do companheiro Afonso Mendes Souto
359 comentários
Pretty! This has been an incredibly wonderful article.
Many thanks for supplying these details.
What a data of un-ambiguity and preserveness of valuable experience on the topic
of unexpected feelings.
Hey there! Do you know if they make any plugins to assist with Search Engine Optimization? I'm trying to get my blog to rank for some targeted keywords
but I'm not seeing very good gains. If you know of any please share.
Thanks!
Does your blog have a contact page? I'm having trouble
locating it but, I'd like to send you an e-mail. I've
got some recommendations for your blog you might be interested in hearing.
Either way, great site and I look forward to seeing it grow over time.
%%
%%
Hi there, yes this paragraph is genuinely good and I have learned lot of things from it concerning blogging.
thanks.
%%
Hi there, just wanted to tell you, I liked this
blog post. It was inspiring. Keep on posting!
These are truly fantastic ideas in regarding blogging.
You have touched some nice things here. Any way keep
up wrinting.
Deixe um comentário